Een dubbele filmreview met als gemeenschappelijke deler: Talking Heads.
A Hologram for the King
Van de film A Hologram for the King verwachtte ik een niet al te zwaarmoedige comedy met Tom Hanks in de hoofdrol. De ondertussen 60-jarige acteur (tevens producer, schrijver en director) volg ik sinds de jaren 80 toen hij nog de stempel van aankomend talent droeg en voornamelijk in erg flauwe lachfilms speelde. Het IMDB-gemiddelde van de films waarin hij speelde kwam maar net boven een zes uit met als hoogtepunt The ‘Burbs uit 1989. Na een paar mindere films begin jaren 90 dacht ik dat Hanks over zijn top heen was, maar na een sterke reeks (Sleepless in Seattle, Philadelphia en Forrest Gump) bleek hij wel degelijk te kunnen acteren en steeg de IMDB-waardering evenredig.
Op voorhand had ik een vrij lauwe recensie van A Hologram for the King gelezen en had mijn verwachting op een topfilm naar beneden bijgesteld. Ik dacht dus een gezapig filmavondje te hebben, maar de eerste seconden van de film deed mijn hart sneller kloppen. Direct herkende ik het intro van Once in a Lifetime van mijn favoriete 80’s band Talking Heads:
And you may find yourself living in a shotgun shack
And you may find yourself in another part of the world
And you may find yourself behind the wheel of a large automobile
And you may find yourself in a beautiful house, with a beautiful wife
And you may ask yourself
Well…How did I get here?
Letting the days go by
Let the water hold me down
Letting the days go by
Water flowing underground
Into the blue again
After the money’s gone
Once in a lifetime
Water flowing underground
And you may ask yourself
How do I work this?
And you may ask yourself
Where is that large automobile?
And you may tell yourself
This is not my beautiful house
And you may tell yourself
This is not my beautiful wife
Een ijzersterke tekst, daar stonden de Talking Heads om bekend, op een uiterst pakkend, bijna Afrikaans aandoend ritme. Schoenzolen heb ik versleten in Swaf, de lokale danserij, wanneer hun platen werden gedraaid!
De film begint als een videoclip waarin Tom Hanks als zakenman alles om zich heen ziet verliezen, zijn huis, zijn vrouw en de studie van zijn dochter. Werkzaam voor een bedrijf gespecialiseerd in hologram-techniek is hij gestationeerd in het Midden-Oosten waar hij een demonstratie voor een plaatselijke koning voorbereid. Natuurlijk loopt hij als onbevangen westerling op een komische manier van het ene culturele (on)gebruik in de andere, om tot een verrassend eind te komen. Maar de werkelijk kracht van de film ligt in de gedoseerde sfeer; de meeste scènes zijn meesterlijk vastgelegd met een timing die niet hinderlijk lang of juist te kort is. En de uitnodiging op de Deense ambassade contrasteert zo sterk met de heersende realiteit dat je onmiddellijk sympathie voor de lokale beschaving krijgt. Vooral de onmogelijke romance met een moslima-arts is prachtig vastgelegd. Waardering: 4 uit 5 sterren.
De Amerikaanse band Talking Heads bestaat al sinds 1974 en brengt hun debuutalbum 77 drie jaar later uit. Bijna alle albums zijn geproduceerd door Brian Eno. Sinds eind jaren 80 treedt de band niet meer op, omdat frontman David Byrne er , naar eigen zeggen, geen zin meer in heeft. De overige leden zijn onder de naam Tom Tom Club verder gegaan en leveren nog steeds albums af.
20th Century Women
Je kan je mijn verbazing wel voorstellen dat ik enkele weken na het zien van bovengenoemde film wéér de klanken van de Talking Heads hoorde. Niet één keer, maar wel drie keer! Don’t worry about the government, Drugs en The Big Country had ik al in geen tijden meer gehoord en werden samen met songs van The Clash, The Germs en Buzzcocks ten gehore gebracht. Voor degene die deze bands niet kennen: de film speelt zich eind jaren 70 af, waar na de snelle opkomst (en ondergang) van punk, in de kielzog nieuwe stromingen als post-punk en new wave ontstaan.
De film in kwestie 20th Century Women met in de hoofdrol Annette Bening (American Beauty) als bezorgde moeder op leeftijd en bijrollen voor Lucas Jade Zumann als puberzoon en Elle Fanning (Maleficent en Super 8) als vriendin van, en die wel blijft slapen maar vooral geen seks wilt. En de huisgenoten Greta Gerwig als punkster en Billy Crudup als manus-van-alles.
Bening begrijpt, mede door het leeftijdsverschil van 40 jaar, haar puberzoon helemaal niet. En vraagt daarom de hulp van Fanning en Gerwig in, die behept met hun eigen problemen daar totaal niet in slagen. Maar wel in de meest grappige situaties belanden. De bijrol die Crudup speelt, is eigenlijk de meest interessante. Met zijn charismatische persoonlijkheid is hij als enige in staat om zinnige dingen te roepen, maar door zijn hippie-voorkomen niet altijd wordt begrepen.
Beide films zijn tof, waar ik 20th Century Women net iets beter vind. Waardering: 4,5 uit 5 sterren.
Mike Mills
Regisseur Mike Mills (1966) debuteerde met Thumbsucker (2005) en maakte met Beginners (2010) een film was over zijn vader. Acteur Christopher Plummer ontving voor zijn rol in deze film een Oscar voor Best Supporting Actor. Persoonlijk vind ik de prestatie van Plummer als dementerende en op wraakbeluste Holocaust-overlevende in de film Remember ook een Oscar waard. De film 20th Century Women is een ode van Mills aan zijn moeder.
Mooi stukje over twee films die mijn nieuwsgierigheid hebben gewekt. Vooral 20th century women lijkt me een film met een hoog “moeilijke VPRO film vrijdagavond laat” gehalte. “A hologram for the king” lijkt wat absurdistischer. Als Tom Hanks net zo goed acteert als in “Forrest Gump” moet de film de moeite waard zijn. De Talking Heads ken ik nog vaag uit de middelbare schooltijd; het is echter niet blijven hangen omdat ik in die tijd bijna non-stop Zappa op de walkman draaide. Met deze twee films kunnen de Talking Heads mooi even in de herkansing hier.