unique radio

In het verleden heb ik het wel eens geprobeerd: een draadloze hoofdtelefoon. Ook van gerenommeerde merken als Sennheiser was de geluidskwaliteit teleurstellend. Naast de matige geluidskwaliteit waren er vaak problemen met het bereik en was er vaak sprake van storing veroorzaakt door andere apparaten. Tegenwoordig zijn er veel modellen op de markt die met bluetooth werken. Serieuzere modellen zijn echter moeilijk te vinden; blijkbaar zijn de draadloze technieken nog niet helemaal op audiofiel niveau. Een onlangs door mijn zoon aangeschafte hoofdtelefoon van Sennheiser die met bluetooth werkt, klonk echter heel aardig. Wat als je nu een bedraad exemplaar dat wel echt goed klinkt draadloos kan maken? De oplossing is een losse bluetooth-ontvanger die gevoed wordt door een accu. 

---

Even voorstellen

Het merk Fiio heeft drie zeer compacte oplaadbare modellen in haar assortiment: de μBTR, de BTR1 en de BTR3. BTR staat voor: “Bluetooth Receiver”. Ze liggen alle drie voor mijn neus. Hoewel de μBTR de goedkoopste is, heeft deze functies die het middelste model BTR1 niet heeft zoals NFC. Met NFC (Near Field Communication) kunnen apparaten draadloos met elkaar verbonden worden door ze simpelweg maximaal tien centimeter van elkaar te houden. Een bekende toepassing van NFC is contactloos betalen. De μBTR en de BTR3 verbinden (pairen) met een bronapparaat gaat op deze manier volledig automatisch. Bij de BTR1 moeten een paar handelingen verricht worden waarover later meer. De BTR1 klinkt wat vetter dan de μBTR en heeft een geluidseffect aan boord. De BTR3 klinkt het meest gedetailleerd van de drie, het geluid is duidelijk minder korrelig dan dat van zijn twee goedkopere broertjes.

---

BTR1

De BTR1 wordt geleverd in een mooi verzorgde verpakking. Het is een schuifdoosje met een schuimrubberen interieur waarin de BTR1 samen met de meegeleverde accessoires netjes op hun plaats worden gehouden. Naast een gebruiksaanwijzing, een vouwblad in vele talen, helaas zonder Nederlands, en een garantiekaart zit er een zeer kort usb-kabeltje en een draagkoordje bij. Een lader ontbreekt. 

Direct uit het doosje heb ik de BTR1 eerst een avond aan de lader van mijn smartphone gelegd. De BTR1 heeft een micro usb-aansluiting dus ik kon de lader en het langere snoer van mijn Samsung telefoon gebruiken. 

Het is een mooi vormgegeven apparaatje, helemaal zwart en kleiner dan een aansteker. De behuizing bestaat aan vier zijden uit fraai geribbeld zwart aluminium met aan de onderzijde een gedeelte van plastic. De bovenzijde is hoogglans zwart met in het midden een mini jack-aansluiting voor de hoofdtelefoon. Op de voorzijde zit een ronde drukknop met in het midden een ledje. Onderaan, nog net in het geribbelde vlak zit een piepklein tweede ledje. De linkerzijde biedt plaats aan een dubbele drukknop met een + en een – teken. de onderzijde is de plaats waar de micro usb aansluiting zit. Het hele geribbelde gedeelte van de achterzijde wordt in beslag genomen door een stevige, geveerde metalen clip. De clip heeft een klein gaatje bedoeld voor het draagkoordje en is bedrukt met de merknaam Fiio in bescheiden letters. Links van de veer van de clip zit een minuscuul gaatje voor de ingebouwde microfoon.    

Verzekerd van een volle accu neem ik de BTR1 in bedrijf. De meegeleverde gebruiksaanwijzing is zeer summier. Bij gebrek aan een Nederlandse sectie ben ik aangewezen op het Engelse stukje tekst en uitleg. Gehoorzaam volg ik de instructies. Na drie seconden op de ronde knop gedrukt te hebben geeft het onderste kleine ledje dat als statusindicator fungeert, met blauw geknipper aan dat de BTR1 aan staat.  

De BTR1 pairen aan een bron is eenvoudig. In dit geval is dat mijn Pioneer XDP-30R DAP. Na de + en de – van de volumeknop gelijktijdig in te hebben gedrukt, gaat de status-led rood/blauw knipperen en verschijnt de BTR1 keurig als “Fiio BTR1” in de lijst van beschikbare apparaten op mijn Pioneer. Even “connect” aanvinken en de verbinding is tot stand gebracht. 

---

Luisteren – onderweg

Als hoofdtelefoon kies ik de Meze 99 NEO uit. De BTR1 is met de clip gemakkelijk te bevestigen aan de hoofdbeugel, ook de bijbehorende bekabeling wikkel ik daar maar even omheen. Deze hoofdtelefoon ken ik ondertussen goed en deze is goed genoeg van kwaliteit om een slecht ingangssignaal genadeloos door de mand te laten vallen. Direct blijkt al luisterend naar muziekbestanden in FLAC-formaat dat de geluidskwaliteit prima is. Bass, mid en hoog, het stereobeeld, ruimtelijkheid: het is allemaal dik in orde. Uit een wissel met veel goedkopere hoofdtelefoons van Tivoli, Philips en Sony blijkt dat de BTR1 kwalitatief gezien prima wat duurdere modellen aan kan sturen. Goedkope modellen klinken echt minder dan de 99 NEO. Ook de subtiele verschillen tussen deze hoofdtelefoon en zijn familielid de Meze 99 Classics blijven prima behouden. Voor mij een bewijs dat de geleverde geluidskwaliteit serieus is. Dat bleek toen mijn zoon de BTR1 beluisterde met zijn smartphone in combinatie met zijn Meze 11 NEO oordopjes: hij hoorde geen verschil met direct bedraad luisteren hetgeen hij normaal doet. Voor de kwaliteit waar de gemiddelde smartphone luisteraar genoegen mee neemt heeft de BTR1 ruimschoots voldoende in huis, ook qua power voegt mijn zoon nog toe. Voor gebruik met een telefoon beschikt de BTR1 over een microfoon om handsfree te kunnen bellen. Het geluid is beslist niet neutraal maar wel muzikaal en zeker niet vermoeiend – ook na na het luisteren van een compleet album. Vergelijking met luisteren via de ouderwetse kabel wijst uit dat het allemaal iets minder gedetailleerd is. De geluidskwaliteit is echter bijzonder acceptabel kan ik zeggen na een paar uur luisteren naar diverse genres. Het geluidsvolume is ook ruimschoots voldoende en van vervorming is geen sprake. De Pioneer ondersteunt aptX HD; momenteel de beste bluetooth versie De ietwat gedateerde BTR1 gaat niet verder dan aptX. Desondanks werkt het goed samen en is de kwaliteit meer dan voldoende om lekker muziek te luisteren tijdens het wandelen. Dankzij het stevige clipje is de BTR1 steeds op een goed bereikbare plek te bevestigen. De combinatie met de Pioneer speler blijkt een goede te zijn. Niet een heel interessante echter; met de speler in de binnenzak heb ik niet zo’n probleem met een kabel – ik ben dan ook geen sporter. En… met een kabel luisteren geeft toch echt een beter resultaat.

---

Luisteren – thuis

Interessanter vind ik het om de BTR1 thuis te gebruiken met de stereoset: door de kamer kunnen lopen met de hoofdtelefoon zonder vast te zitten aan die eeuwige kabel zie ik als een grote vooruitgang. Om dit uit de proberen heb ik een bluetooth zender met een lijningang geleend: de VGTx van het merk Soundcast. Net als bij de BTR1 zelf is aptX de best ondersteunde bluetooth-versie bij de Soundcast VGTx. In evolutionair opzicht een prima combinatie dus. De VGTx heb ik voor de gelegenheid aangesloten op de ADL Esprit die een hoofdtelefoonversterker aan boord heeft waarvan ik het signaal gebruik als invoer. Na het onvermijdelijke pairen heb ik een draadloze hoofdtelefoon waar ik ‘m hebben wil: op de set in de huiskamer. Het geluid is prima; zowel via de lijningang van de Esprit die op m’n voorversterker zit als via de optische ingang die rechtstreeks op mijn Bluesound Node2 streamer aangesloten is. Zonder muziek is er een heel lichte ruis te horen wanneer het volume van de Esprit en de BTR1 flink open is gezet, dit is echter ver beneden niveaus die afbreuk doen aan de luisterervaring. Nogmaals: bekabeld blijft in alle opzichten beter klinken. Toch kan ook de kritische luisteraar een prima draadloze ervaring hebben met de BTR1 en een goede bluetooth zender. Ook in combinatie met de VGTx zijn de verschillen tussen mijn verschillende hoofdtelefoons zoals de Tivoli Radio Silenz, de Sony MDR MA-300 en de kwalitatief veel betere Meze hoofdtelefoons goed te horen.  

---

Bediening / gebruiksaanwijzing

Drie knopjes, twee ledjes en een summiere gebruiksaanwijzing waarvan bij gebrek aan Nederlands het Engelstalige gedeelte het meest voor de hand liggend is. Daar moeten we het mee doen. Gelukkig staat de gebruiksaanwijzing ook op de website van Fiio en kan er daar ingezoomd worden tot een menselijke lettergrootte. De drie knoppen zijn multifunctioneel. De + en – knoppen van de volumeregeling kunnen ook gebruikt worden om van track naar track te springen en zijn nodig bij het koppelen aan een bron. De ronde knop dient als power knop, als pauzeknop, activering van het geluidseffect* en om eventueel telefoongesprekken aan te nemen, te beëindigen of te weigeren. De telefoonfuncties en de ingebouwde microfoon heb ik overigens niet getest. De twee ledjes branden en knipperen op verschillende manieren en kleuren rood, blauw of groen al naar gelang de verandering. Deze veranderingen worden ook als geluidssignaal via de hoofdtelefoon aangegeven.

*Deze functie geeft een soort extra ruimtelijk effect aan het geluid – kan leuk zijn. Duidelijk hoorbaar maar een kwestie van persoonlijke smaak of het wat toevoegt.

---

Specificaties

  

• Gewicht: 20,5 gram
• Afmetingen: 24 mm x 50 mm x 11.6 mm
• Audio input: bluetooth 4.2 (aptX, SBC codec)
• Output: 3,5 mm stereo jack 16~100 Ω
• Accu: 205 mAh Li-on
• Accuduur: 8 uur
• Laadtijd: 2 uur (5 volt 500 mA)
• Power Input: Micro USB
• Frequentiebereik: 20 Hz – 20 kHz
• Harmonische vervorming: ＜0.04％ (1 kHz)
• Chip: AK4376
• Bluetooth Chip: CSRA64215DAC

Meer specificaties zijn te vinden op de website van Fiio.

---

μBTR

De μBTR (spreek uit microBTR) is het laatst uitgebracht. Hoewel er wat geavanceerdere functies op zitten dan bij de BTR1, is het duidelijk een goedkoper concept. De verpakking is simpeler dan die van de BTR1. De vormgeving ook: deze is simpel en doet door het klinisch hoogglans witte en gladde oppervlak denken aan producten van Apple en Sonos. Het formaat is vergelijkbaar met een usb-stick. Aan de achterzijde zit een clip van uitstekende kwaliteit die zijn werk zeer goed doet: zowel op kleding als op harde oppervlakken zoals de metalen beugel van mijn hoofdtelefoon. De jackaansluiting is een zwarte plastic bus; metaal had hier een wat meer solide indruk gegeven. Ondanks de eenvoud en al het wit laat de μBTR een degelijke indruk achter, de afwerking is goed.  Over het accessoire pakket kan ik kort zijn: dat bestaat uit een kort usb-kabeltje; type C. Ook hier is aan te zien dat de μBTR korter op de markt is dan de BTR1. Voor een lader moet zelf gezorgd worden. De gebruiksaanwijzing is weer een veeltalig vouwblad met onbeschoft kleine lettertjes waarop Nederlands ontbreekt. Gelukkig staat deze ook op de website van Fiio. Daar kan deze vergroot worden en wie het Engels machtig is heeft een zeer beknopte maar duidelijke gebruiksaanwijzing. 

---

Luisteren

Nadat de μBTR met de meegeleverde kabel opgeladen is, blijkt mijn zoon er mee te zitten spelen: hij heeft hem gepaird met zijn smartphone die ook NFC aan boord heeft. Met deze functie (bekend van het contactloze betalen) hoef je de twee apparaten alleen maar bij elkaar in de buurt te leggen. Met zijn oortjes (Meze Neo 11) zegt hij weinig verschil te horen tussen direct in zijn telefoon of via de μBTR. Hieruit maak ik op dat de kwaliteit voldoende is voor de meeste luisteraars die de geluidskwaliteit van een middenklasse smartphone met dito oortjes goed genoeg vinden. Zelf pair ik de μBTR met mijn Pioneer XDP-30R DAP. Na vijf seconden op de power knop gedrukt te hebben, schakelt deze meteen in de pair stand. Na op de Pioneer de μBTR geselecteerd te hebben uit de lijst met beschikbare apparaten is de verbinding tot stand gebracht. De hoofdtelefoon die ik gebruik is wederom de Meze 99 NEO . Ik zet een stukje muziek op. Ook nu is het geluid weer uitstekend hoewel het lijkt dat er wat minder power beschikbaar is dan bij de BTR1. Uit een snelle blik in de specificaties blijkt dat de hoofdtelefoon en de μBTR qua impedantie prima samen moeten kunnen werken. De muziek is gedetailleerd, strak en het geluid is ruimtelijk. Het geluid is rustig genoeg om langere tijd te luisteren. 

---

Bediening

De bediening gaat geheel met drie multifunctionele knoppen zoals we ook bij de BTR1 hebben gezien. Er is een power-knop en een dubbele volume-knop voorhanden. De diverse bedrijfstoestanden worden aangegeven door een klein status ledje. Alle veranderingen worden tevens via de hoofdtelefoon voorzien van discrete geluidssignalen. Door de + en de – van de volume regeling een paar seconden gelijktijdig in te drukken wordt de μBTR in de pairing stand gebracht hetgeen door een rood/blauw knipper signaal wordt aangegeven. Dezelfde volume-knop kan gebruikt te worden om heen en weer te springen tussen tracks. Met de powerknop en de ingebouwde microfoon kunnen telefoongesprekken afgehandeld worden. Deze functies heb ik niet getest. 

---

Specificaties

• Gewicht: 13 gram
• Afmetingen: 55 mm x 19 mm x 9,1 mm (zonder clip)
• Audio input: Bluetooth 4.2 (APTX, SBC codec)
• Output: 3,5 mm stereo jack 16~32 Ω
• Accu: 120mAh Li-on
• Accuduur: 9 uur
• Laadtijd: 1 uur (5 volt 500 mA)
• Power Input: USB C
• Frequentiebereik: 20Hz – 20kHz
• Harmonische vervorming: ＜0.05％ (1 kHz)
• Bluetooth Chip: CSR8645

meer specificaties zijn te vinden op de website van Fiio.

---

BTR3

Het topmodel BTR3 heb ik als laatste getest. Volgens de specificaties gaat de accu nog langer mee en verenigt deze de pluspunten van de BTR1 en de μBTR: de hifi kwaliteiten van de BTR1 en dan met NFC. Ook ondersteunt de BTR3 Bluetooth aptX HD waar de eerstgenoemden het met aptX moeten doen. Een handige extra is dat de BTR3 ook als USB dac gebruikt kan worden; je haalt dus ook een externe geluidskaart in huis en dat kan een handige extra zijn. Het design van de BTR3 lijkt erg op dat van de μBTR; deze is alleen zwart en wat groter. Verschil is dat er een extra knopje op zit en het controle ledje is nu veelkleurig en is als lichtgevend Fiio merk uitgevoerd; leuk bedacht maar wel een beetje opzichtig. Voor zover zo’n klein dingetje opzichtig kan zijn natuurlijk. De BTR3 voelt ook wat meer premium aan dan de μBTR hetgeen te danken is aan de metalen clip en de glazen frontplaat zoals op een smartphone. Als enige van de drie heeft de BTR3 de hoofdtelefoon uitgang en de USB poort aan de onderzijde. Dit maal bestaat het accessoire pakket uit een kort usb-kabeltje (type C) en hetzelfde draagkoordje dat we bij de BTR1 al zagen. De gebruiksaanwijzing is zoals kennelijk gebruikelijk beknopt doch duidelijk, gedrukt in te kleine lettertjes en niet in onze moedertaal: dus pakken we het Engelstalige deel van de pdf versie op de site er weer bij en worden we gelukkig van de functie ctrl+. Ook hier is pairen weer kinderspel. Na de powerknop vijf seconden in te hebben gedrukt, gaat het Fiio logo rood/blauw knipperen en verschijnt de BTR3 keurig als “Fiio BTR3” in de lijst van beschikbare apparaten op mijn Pioneer. Even aanvinken en de luisterpret kan beginnen.  

---

Luisteren

In tegenstelling tot de BTR1 en de μBTR, ondersteunt de BTR3 aptX HD. Dat heeft als voordeel dat de BTR3 ook met 24 bit bestanden overweg kan. Aangezien mijn Pioneer XDP-30 DAP dat ook doet kan ik dat beluisteren. De geluidskwaliteit is beter dan aptX wat vooral hoorbaar is wanneer de beluisterde bestanden ook 24 bit zijn. Het geluid is gedetailleerd en het stereobeeld is breed. Ruis is in tegenstelling tot de BTR1 en de μBTR nauwelijks aanwezig. De subtiele verschillen tussen mijn twee Meze hoofdtelefoons zijn zeer goed hoorbaar. Ik vind de 99 Classics het beste bij de BTR3 passen omdat ik deze combinatie net wat subtieler vind dan met de 99 NEO. Dat dit verschil goed hoorbaar is, is voor mij een teken dat de BTR3 uitstekend van kwaliteit is. Het album Mwandishi van Herbie Hancock dat ik als HD bestand heb, luistert met zijn subtiele blazers en drumwerk dan ook heerlijk weg. Wanneer ik de BTR3 in combinatie met de Soundcast VGTx bluetooth zender beluister valt op dat de verbinding zeer stabiel is: geen drop outs of ruisjes. Hoewel bedraad luisteren toch echt beter klinkt, wegen de voordelen van draadloos luisteren op tegen het ook voor de wat meer kritische luisteraar acceptabele kwaliteitsverlies. Met de BTR3 wordt het wel heel aantrekkelijk jezelf te bevrijden van het aangelijnd zijn.  

---

Bediening

De bediening van de BTR3 is, zoals het een topmodel betaamt, luxe. Verschillende ondersteunde bestandsformaten worden door het verlichte Fiio logo aangegeven met verschillende kleuren. Wanneer de BTR3 als USB dac ingezet wordt, is het logo wit verlicht. De vier aanwezige drukknoppen zijn allemaal multifunctioneel. Hoewel even inlezen toch echt noodzakelijk is, is de BTR3 gemakkelijk te bedienen. Veranderingen worden ook hier met subtiele geluidssignalen aangegeven. Wanneer er een app op de smartphone geïnstalleerd wordt, kan de balans geregeld worden en zijn er vier audiofilters beschikbaar.    

---

Specificaties

• Gewicht: 26 gram
• Afmetingen: 58 mm x 25 mm x 10,4 mm (zonder clip)
• Audio input: Bluetooth 4.2 of USB C (dac functie)
• Ondersteunde audioformaten: AAC/SBC/aptX/aptX LL/ aptX HD/LDAC/LHDC
• Output: 3,5 mm stereo jack 16~100Ω
• Accu: 300 mAh
• Accuduur: 11 uur
• Laadtijd: 1,5 uur (5 volt 500 mA)
• Power Input: USB C
• Frequentiebereik: 20Hz – 20kHz (aptX) 20Hz – 40kHZ (via USB als DAC)
• Harmonische vervorming: ＜0.003％ (1 kHz, als DAC)
• Bluetooth Chip: CSR8675

meer specificaties zijn te vinden op de website van Fiio.

---

Conclusie

Alle drie de receivers klinken mooi en bieden veel waar voor hun geld. Het geluid is uitstekend: ook voor langere luistersessies met met serieuze hoofdtelefoons. De BTR1 en de BTR3 zijn de betere keuzes voor de audiofiel: het geluid is net iets minder scherp en relaxter dan dat van de μBTR, er is net iets meer power aanwezig en met de BTR1 kan er met geluidseffecten geëxperimenteerd worden. De BTR3 gaat qua geluidskwaliteit duidelijk aan kop: hij klinkt gedetailleerder en minder korrelig dan de BTR1. De BTR1 klinkt wat warmer, de BTR3 is wat neutraler. Kijkende naar de impedantie kunnen de BTR1 en -3 moeilijkere hoofdtelefoons (16 tot 100 Ω) aansturen dan de μBTR die van 16 tot 32 Ω gaat. De μBTR is geschikter voor degenen die voor het gemak van NFC gaan en een echt superklein en superlicht apparaat willen. Ook claimt Fiio dat de accu langer meegaat dan die van de BTR1. De BTR3 combineert alle voordelen van de BTR1 en de μBTR en kan tevens ingezet worden als USB dac. Deze kost dan ook bijna evenveel als zijn twee broertjes samen. Vanwege mijn door desinteresse ontstane kennisdeficit aangaande smartphones heb ik de belfuncties niet getest. Ik ben erg blij dat er nu een mogelijkheid is elke hoofdtelefoon draadloos te maken met een geluidskwaliteit die veel doorsnee bedraadde hoofdtelefoons verslaat. 

De BTR1 kost € 59,-, de μBTR € 29,-, de BTR3 € 79,95.

Met dank aan hear.nl waar ik ze kon lenen.

---

BTR1K

Vrijwel op het moment van publicatie verschijnt er een nieuwe versie van de BTR1 op de website van Fiio: de BTR1K. Deze heeft ook NFC, een nieuwe chip en ondersteunt Bluetooth 5.0. Er is een extra knop toegevoegd en de status-led in de ronde knop is verdwenen. Het kleine ledje is nu driekleurig en USB poort is van het type C. 

Uitgebreide informatie is te vinden op de website van Fiio 

De BTR1K heb ik later aangeschaft en daarmee heb ik mijn Meze 99NEO draadloos gemaakt. De oorschelpen zijn een halve slag gedraaid zodat de draadinvoer boven zit.  De minijack kabel heeft een haakse connector en is met rechtstreeks aan de drivers gesoldeerd. Draad naar de andere oorschelp is door de hoofdband geleid. 

---