Vorig jaar heb ik de ISE ook bezocht: de voornaamste conclusie was dat een dag te kort is om een goede indruk te krijgen. Dit jaar heb ik er twee dagen voor uitgetrokken.
Integrated Systems Europe richt op geïntegreerde systemen voor beeld, geluid en data. die hoofdzakelijk professioneel toegepast worden. Er zijn zeer veel mega led schermen en audiovisuele systemen te zien. Wie op zoek is naar een led billboard of een complete licht- en geluidsinstallatie voor een theater is hier aan het goede adres. Doelgroep is de professionele markt. De sfeer is daar ook naar: iedereen kijkt op de badge van iedereen en dan vooral naar het bedrijf dat je vertegenwoordigt. Het is de grootste beurs in zijn soort in Europa en de bezoekers komen dan ook uit alle windstreken. Audio die geschikt is voor thuis, is maar een klein onderdeel op deze beurs. Deze show is echter dermate grootschalig dat het kleine percentage tentoongestelde beeld en geluid voor thuis zich qua omvang nog altijd kan meten met die van een gemiddelde Nederlandse audiobeurs. Het is niet altijd duidelijk waar ‘leuk voor thuis’ eindigt en waar ‘alleen professioneel toepasbaar’ begint. Dat is een pluspunt van deze show: beide gebieden en ‘het grijze gebied’ daar tussenin worden tentoongesteld. Grote spelers zoals bijvoorbeeld Yamaha hebben meerdere stands waarmee ze laten zien waar zij vinden waar de scheidslijnen liggen. Het zwaartepunt is echter onmiskenbaar de professionele markt: lang niet alles heeft een mooi frontje.
Amphion – strakke luidsprekers uit Finland
Het eerste echt interessante wat ik dit jaar tegenkwam was de stand van de Finse luidsprekerbouwer Amphion. Hier werd ik zeer vriendelijk te woord gestaan door Bernard Knoop uit het Friese Dokkum. Zijn bedrijf, heel toepasselijk Knooppunt Audio geheten, vertegenwoordigt Amphion in de Benelux. Een van de productlijnen voor thuisgebruik is de Helium serie die bestaat uit vijf modellen. Het grootste model is de 520, een vloerstaander van die net iets meer dan een meter hoog is. De Helium modellen zijn zeer strak vormgegeven; vierkant en scherpe hoeken. De tweeter ligt verdiept in een hoorn en is in het midden geplaatst hetgeen bijdraagt dit zeer sobere maar smaakvolle design. Ze zijn in het wit en zwart verkrijgbaar. De metalen frontjes zijn er in een hele reeks kleuren. Een wand van de stand werd benut om de 520 in een aantal kleur versies te laten zien. De vormgeving van Amphion zal bij liefhebbers van sobere, moderne interieurs erg in de smaak vallen denk ik. De twee weg boekenplank versie heb ik even gehoord en die klonk prima.
Parasound – vrolijke directeur uit de V.S.
Het Amerikaanse merk Parasound is opgericht in 1981. Het merk is zowel voor particulieren als professionals interessant door uitgebreide programma voor home cinema en stereogebruik. Ook is Parasound sterk in multiroom toepassingen. Het merk heeft al langer mijn aandacht vanwege een voorversterker uit hun programma: De Halo P7. Deze voorversterker heeft zeer veel aansluitmogelijkheden. Er kunnen tien bronnen op aangesloten worden. Twee van deze bronnen kunnen 7.1 kanaals zijn en kunnen met xlr of rca-kabels verbonden worden met eindversterkers. Multichannel-toepassingen zijn dus mogelijk hetgeen de P7 geschikt maakt als hub in een set die ook voor home cinema gebruikt wordt. Een phono voorversterker voor zowel MM als MC is ook aanwezig. De dac’s meegerekend heb ik in mijn set acht bronapparaten die een analoge ingang op een voorversterker nodig hebben. De meeste voorversterkers hebben er niet meer dan zes of zeven. Met tien ingangen kunnen apparaten die te gast zijn gewoon aangesloten worden zonder andere bronnen af te moeten koppelen. Als kers op de taart kunnen alle ingangen een naam naar keuze krijgen op het display zodat de P7 ook goed te bedienen is door huisgenoten die gewoon de radio aan willen zetten. Als de geluidskwaliteit net zo goed of beter is dan die van mijn huidige Arcam voorversterker, dan is dit een fantastisch nieuw hart voor mijn set. Op de stand heb ik een medewerker gevraagd naar de Halo P7. Deze wist het niet en haalde iemand anders er bij. Dit bleek de heer Richard Schram te zijn, de directeur van Parasound. Hij vertelde dat de P7 niet aanwezig was. Hij wilde graag weten waarom ik juist zo geïnteresseerd was in de P7. Nadat ik dit had uitgelegd hadden we een leuk gesprek over onze wederzijdse drijfveren voor ons werk. Hij vertelde dat hij absoluut hield van zijn werk en dat hij nooit iets anders zou willen doen. Het plezier spatte dan ook af van deze man. Altijd mooi om mensen te ontmoeten die zo bevlogen zijn over wat ze doen. Hij wilde dan ook graag op de foto met een van zijn eindversterkers. Andere modellen uit de Halo lijn waren wel aanwezig, waaronder de nieuwe P6, opvolger van de P5. Dit zijn wat modernere voorversterkers dan de P7 omdat ze ook digitale ingangen hebben. Voor degenen die hun voorversterker analoog willen houden en extra ingangen nodig hebben voor zelfstandige dac’s is de P7 iets om uit te proberen. Wellicht komt er een P8. De P7 blijft hier hoog op de lijst staan voor een review. Tot zover een voorversterker die er niet was…
Jern – gietijzer uit Denemarken
Wie aan Deense audio denkt, denkt het eerst aan Bang & Olufsen en Dynaudio, niet aan Jern. Jern bouwt luidsprekers van een bijzonder materiaal: gietijzer. Aan wie het maar wilde zien en horen, demonstreerde directeur Ole Lund Christensen de voordelen van gietijzer ten opzichte van aluminium. Dit deed hij door met een hamer beurtelings op een staaf aluminium en op een staaf van het gietijzer dat Jern gebruikt te slaan. Het geluid van het aluminium was nagalmende klap hetgeen duidt op resonantie. Het gietijzer liet een doffe korte klap horen hetgeen bewijst dat gietijzer een veel ‘doder’ materiaal is dan aluminium. De behuizingen van de luidsprekers bestaan uit een enkel stuk gietijzer. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren die door middel van poeder coating op het gietijzer zijn aangebracht. Zelf vindt Ole Lund Christensen de niet gecoate uitvoering het mooist. Hij houdt van de grijze kleur van het gietijzer en wijst op de voordelen: door de kleur en het ruwe oppervlak zijn stof en vingerafdrukken onzichtbaar. Er zijn verschillende modellen: staand en voor aan de wand. Het staande model vind ik met zijn organische vorm het mooist. Dit model is er in verschillende uitvoeringen aangeduid met de cijfers 12 en 14. De 12 serie is zonder subwoofer te gebruiken, de 14 serie met een subwoofer die Jern ook in haar programma heeft. Beide series worden voorzien van verschillende speakers van Wavecor en Scan-Speak. Ze zijn te plaatsen op een rubberen ring of op een houten driepoot. De rubberen ring heeft als voordeel dat de luidspreker te richten is. De binnenkant van de behuizing heeft een speciaal oppervlak dat de akoestische eigenschappen ten goede komt. Hoewel de luidspreker slechts dertig centimeter hoog is, is het gewicht dik twaalf kilo. Over het gewicht grapt Ole Lund Christensen dat ze daardoor moeilijk te stelen zijn en doet een met twee luidsprekers waggelende inbreker na. Net als veel andere spullen vandaag zijn de luidsprekers helaas niet te beluisteren.
Waterfall – glas uit Frankrijk
Voor hun compacte en vloerstaande luidsprekers gebruikt het Franse merk Waterfall glas als basismateriaal. Vooral de laatste zijn opvallende verschijningen, of juist niet omdat ze grotendeels wegvallen tegen de achtergrond. Glas is een zeer stijf en daarom bruikbaar materiaal om een behuizing te bouwen. Nadeel is dat alles zichtbaar is zodat het gebruik van normale bedrading en dempingsmateriaal niet mogelijk is zonder afbreuk te doen aan het uiterlijk. Om het dempingsprobleem op te lossen gebruikt Waterfall aangepaste speakers van het eveneens Franse merk Atohm. Het bedradings probleem is opgelost door koperen strips te gebruiken die aan de binnenzijde van de frontplaat bevestigd zijn. Dit levert een een zeer fraai esthetisch accent op. Deze strips lopen tussen de speakers en de niet doorzichtige voet waarin het scheidingsfilter is geplaatst. De luidsprekers zijn destijds sceptisch ontvangen maar hebben al veel positieve reacties gekregen. De verhouding prijs/(geluids-)kwaliteit is wat minder gunstig dan bij niet doorzichtige luidsprekers. Je betaalt dus voor de toepassing van glas maar dan heb je wel iets heel bijzonders.
Tot zover deel I van dit verslag van deze bijzondere beurs waar je toch een beetje moet zoeken naar leuke audio tussen al het geweld van de mega led schermen en professionele geluidsinstallaties. Wel gaaf, al die toepassingen van led technologie. Lees verder in deel II en deel III.
Vreselijk gaaf die laatste foto van de waterval met gebogen OLED-panelen; een perfect voorbeeld van wat er in de toekomst allemaal mogelijk is! Vraagje, is de binnenkant van de Jern ook van gietijzer (ik doel op de (waarschijnlijk akoestisch gevormde) halve bollen)? Het zou leuk zijn om de Parasound P7 een keer te reviewen.
De ISE hangt vol met mega LED schermen, door de gebogen vorm was deze opvallend. Ik heb veel ander moois gezien maar ik liep er toch echt voor de audio. Het interieur van de Jern is 100% gietijzer, ook de halve bolvormen, die zijn aangebracht ter verbetering van de akoestische eigenschappen, aldus de bevlogen Deen op de plaats delict. Die Parasound P7 staat al erg lang op mijn lijst: als bezitter van een zeer uitgebreide set is de achterkant van de P7 met al zijn connectoren een ware snoepwinkel. Volgend jaar is de ISE nog één keer in Mokum, daarna verhuizen ze naar Barcelona. Be there!