Platen wassen?

Wie goed zorgt voor zijn platencollectie, heeft een goed afgestelde draaitafel met een schone naald die niet versleten is. Eveneens onmisbaar zijn antistatische binnenhoezen en schone platen. Hoewel ook nieuwe platen vaak statisch en niet altijd even schoon zijn, zijn vooral oude en tweedehands platen vaak mishandeld in hun vorige leven. Er zitten vaak vingerafdrukken op en ze zijn statisch en stoffig. Hier komt een platenwasmachine in beeld. Een budgetoplossing is de bekende Disco-Antistat van Knosti. Hiermee kun je de plaat in een bad reinigingsvloeistof dompelen terwijl je deze handmatig tussen twee borstels ronddraait. Deze heb ik jarenlang gebruikt. Het nadeel is dat de vloeistof voor meerdere platen gebruikt wordt en dat de platen moeten drogen terwijl de vloeistof er nog op zit. Gevolg: veel vrijgekomen vuil blijft achter op de plaat. Echt schoon worden je platen niet en dat is vooral merkbaar aan de naald die toch weer snel vies wordt. Hoewel beter dan alleen borstelen of nat afspelen, is het niet de ideale oplossing. Een methode waarbij de vloeistof na het schoonmaken weggezogen kan worden, werkt veel beter. Naast verschillende zeer exotische en dure machines zijn er ook een aantal meer betaalbare merken platenwasmachines met een ingebouwde afzuiging aan boord zoals Okki Nokki, VPI, Pro-Ject en Watson’s. Deze betaalbare merken werken volgens het volgende principe: de plaat wordt op een ronddraaiend plateau geklemd, voorzien van reinigingsvloeistof en vervolgens kan de plaat handmatig gereinigd worden met een speciale borstel. Na de borstelbeurt en eventueel een inweekmomentje wordt de plaat droog gezogen met de speciale zuigarm terwijl de plaat ronddraait. Na een of twee rondjes is de plaat vrijwel droog. Dit klinkt allemaal geautomatiseerd maar het is ouderwets handwerk en een tijdrovend klusje. Het resultaat is echter zeer goed. Gewassen platen klinken veel beter: minder geknetter en minder ruis. Sinds een paar jaar was ik mijn platen met een Okki Nokki die ik aan heb geschaft nadat ik een poosje de VPI van Robert in bruikleen heb gehad. Ondertussen kan en wil ik als serieuze platenverzamelaar niet meer zonder zo’n apparaat. Nadeel van zowel deze Okki Nokki, de VPI en de vorig jaar hier geteste Watson’s, is dat ze een vreselijke herrie maken. Okki Nokki heeft nu een nieuwe versie op de markt gebracht die op veel punten verbeterd is en ook veel stiller is: de Okki Nokki One.

---

Uitpakken

De One is net als zijn voorganger zeer goed verpakt. Verstopt in een grote dubbele kartonnen doos en geklemd in piepschuim en luchtkussens, is de One zeer goed beveiligd tegen gooi- en smijtwerk. Er eentje op laten sturen is geen enkel probleem. Bovenop de machine is een stuk schuimplastic geklemd met uitsparingen voor de accessoires die op hun beurt op hun plaats gehouden worden door de stofkap. Tussen het voor gemonteerde plateau en de bovenplaat zijn eveneens stukken schuimplastic geschoven. De gebruiksaanwijzing is ook onder de kap geschoven. Deze is kort, overzichtelijk en voorzien van duidelijke illustraties.

Wat krijg je?

Best veel. Veel meer in ieder geval dan bij de vorige versie: hier moesten accessoires bij gekocht worden om singles en ep’s te kunnen wassen. Ook een stofkap moest er los bij gekocht worden. De universele arm van de One kan alle formaten aan. Een stofkap zit er gewoon bij en die is dan ook nog mooier dan de vorige; een beetje dunner materiaal, dat wel. Er zitten twee plateaus bij: een voor lp’s en een voor singles en ep’s. Om de labels droog te houden krijg je een afdekkap die op de schroefklem geklikt kan worden. Tevens vinden we in de verpakking een borstel en een flesje concentraat dat verdund in gedemineraliseerd water goed is voor een liter reinigingsvloeistof. Wie een (vieze) plaat, een liter gedemineraliseerd water en een geaard stopcontact heeft, kan meteen aan de gang.

Vormgeving

De Okki Nokki One ziet er wat “gelikter” uit dan zijn voorganger. Die was wat vierkanter en zag er door de twee standaard schakelaars op de voorzijde “homemade” uit. In eerste instantie oogt de One kleiner dan de vorige versie; het verschil is echter maar vijf mm. De schakelaar om het plateau naar keuze linksom of rechtsom te laten draaien, is vervangen door een draaischakelaar op de bovenkant. Daar had wel een markering gebruikt mogen worden zodat de positie van de draaiknop in een oogwenk duidelijk is. De behuizing van de One loopt van boven naar beneden wat schuin naar binnen toe: dit zorgt ervoor dat het geheel wat minder lijkt op de eenvoudige zwarte doos die de One feitelijk is. Deze zwarte doos is een uit een stuk gemaakte stevige plastic bak met een verzonken bovenplaat van hetzelfde materiaal. De “bak” heeft in de rechterzijde een verticale sleuf waar de aftapslang in geklemd is. Aan de achterzijde zit de elektriciteitsaansluiting samen met de hoofdschakelaar en een zekering in een vrij standaard uitziende unit. Daarnaast zit een sticker met onder andere de produktnaam, het adres van Okki Nokki Nederland en het serienummer. Vier transparante antislipvoetjes voorkomen dat de 11 kilo zware One verschuift en zorgen ervoor dat het kleine rooster aan de onderzijde kan “ademen”. Op de voorzijde staat op zijn kant in eveneens zwarte hoogglansletters de merknaam Okki Nokki; een beetje onopvallend alsof het apparaat zich een beetje schaamt voor zijn humorvolle en originele naam. Persoonlijk vond ik het eigenwijze Okki Nokki in jaren ’70 letters op de vorige versie wel leuk.

Al met al is de Okki Nokki One een fraai object dat het midden houdt tussen een instapmodel platenspeler en een chique keukenapparaat.

---

 

Plateaus

De Okki Nokki One wordt geleverd met twee plateaus. Naast het standaard grote plateau voor lp’s kun je ook kiezen voor een kleiner plateau speciaal voor singles en lp’s. Hiermee is het een stuk gemakkelijker om singles en ep’s te reinigen zonder dat het plateau drijfnat wordt. Het wisselen van de plateaus is onnodig lastig omdat de passing over de spindel nogal strak is. Wanneer je het plateau van de spindel wil nemen, heb je het gevoel dat je het hele apparaat uit elkaar trekt. Dit zou iets beter kunnen. De plateaus zijn voorzien van een aangegoten rubberlaag die stroef aanvoelt. Dit is een hele verbetering ten opzichte van de rubberen mat van de vorige versie: die was minder egaal en liet de plaat nog wel eens hobbelen waardoor de afzuiging werd verstoord.

De keuze tussen twee plateaus is echt reuze!

Arm

Bij de concurrentie en de vorige versies moet er voor elk formaat grammofoonplaat een aparte arm worden gekocht. Dat is bij de Okki Nokki One niet nodig. Deze heeft een driestandenschakelaar waarmee de zuigmond aan te passen is op de drie gangbare formaten: de single, de ep en de lp. De arm ligt losjes in de daarvoor bestemde uitsparing en is gemakkelijk te verdraaien of helemaal te verwijderen. De vilten strips die het kostbare vinyl raken zijn aan slijtage onderhevig. Deze zijn te vervangen en als reserveonderdeel verkrijgbaar.

Net als bij de motorschakelaar zou een markering bij de driestandenschakelaar handig zijn: 12″-10″-7″

---

Klem met afdekkap

De plaat die je wilt wassen wordt vastgeklemd door een metalen moer die om de grip te vergroten voorzien is van twee rubberen ringen. Deze schroefklem wordt op de spindel gedraaid. Om deze schroefklem kan de meegeleverde afdekkap geklemd worden. Deze zorgt ervoor dat het label van de plaat niet nat wordt. Dit is waarschijnlijk afgekeken van concurrent Watson’s. Voor singles met een groot gat zit er een vulplaatje bij de accessoires.

---

Aftappen

De gebruikte reinigingsvloeistof komt nadat deze van de plaat is gezogen in een reservoir terecht. Dit moet natuurlijk af en toe geleegd worden. Zelf doe ik dat na elke waspartij: ik giet nog wat extra water in het armgat en laat de machine dan leeglopen. Dit gebeurt met de aftapslang die aan de rechterkant van de machine in een speciale sleuf geklemd zit. Bij het aftappen kun je deze eruit trekken en naar beneden houden. De slang is afgesloten met een dopje dat voorzien is van een klein ontluchtingsgaatje. Omdat de slang recht omhoog in de sleuf geklemd zit, fungeert deze gelijk als peilglas. Dit is even eenvoudig als geniaal: het is goed te zien hoe vol het reservoir zit. 

 

 

---

Wassen

Het wassen zelf blijft handwerk. Eerst wordt het netsnoer in het apparaat en daarna in een (geaard!) stopcontact gedaan. Naast de netaansluiting achterop de One zit de hoofdschakelaar die uiteraard aangezet dient te worden. Nadat de plaat op het plateau is geklemd, laat je het plateau draaien. Het plateau kan zowel linksom of rechtsom draaien met een vaste snelheid van 16 toeren. Dit doe je door de draaischakelaar naar links of rechts te draaien. Vervolgens wordt er een beetje reinigingsvloeistof* op de plaat gesprenkeld. Het doseren vraagt wat oefening. Met de meegeleverde geitenharen borstel zorg je dat het hele oppervlak bedekt is met een egaal laagje vloeistof. Houd de borstel schuin tegen de draairichting in op de draaiende plaat. Zelf laat ik de vloeistof altijd een minuutje inweken. Daarna wissel ik de draairichting en houd de borstel weer schuin tegen de draairichting in op de plaat. Wanneer de plaat erg vuil is, schrob ik flink om het vuil er af te krijgen. Na de schrobbeurt laat je de arm op de plaat zakken en zet je gelijktijdig de zuigmotor aan. Dit doe je door op de zilverkleurige knop te drukken die midden in de zwarte ring zit waarmee je het plateau laat draaien. Wanneer je de motor aanzet valt op dat deze aanmerkelijk stiller is dan de vorige versie en de concurrentie. Twee rondjes draaien is voldoende om de plaat vrijwel droog te krijgen. Het laatste drupje dat aan de plaat hangt dep ik weg met een stukje keukenrol. Onderdeel van mijn persoonlijke ritueel is dat ik de gewassen platen nog een kwartiertje laat drogen alvorens ze in nieuwe antistatische binnenhoezen te doen. Het rekje dat ik gebruik is van een Knosti platenwasser die ik gebruikte voordat de Okki Nokki in mijn leven kwam. 

Het resultaat?

VERBLUFFEND!  

Dit zet ik hier expres in koeienletters neer omdat de plaat door de wasbeurt ontzettend opknapt. Hij is schoon en antistatisch. En dat hoor je! Veel platen klinken weer als nieuw. Veel, niet allemaal. Bekraste en versleten platen krijg je echt niet meer goed. Het is echter mijn ervaring dat tweedehands platen vaak vies zijn omdat mensen ze vastpakken op de groeven en ze niet stofvrij opbergen. Het aantrekken van stof wordt verergerd doordat platen vaak statisch zijn. Dit is te voorkomen door met latex gevoerde antistatische hoezen te gebruiken. Helaas werden en worden platen meestal verkocht in gewone papieren hoezen. Lang niet iedereen vervangt deze gelijk door een goede hoes die de meeste platenwinkels los verkopen.

*Er is een klein flesje reinigingsvloeistof meegeleverd: dit kan verdund worden met een liter GEDEMINERALISEERD water. Het kleine flesje kan vervolgens met het mengsel gevuld worden en is te gebruiken als spuitflesje. Er zijn verschillende merken reinigingsvloeistof te koop waarvan die van Tonar (QS) mij het beste bevalt. Ook zijn er mensen die zelf recepten hebben om vloeistof te maken. De basis is altijd gedemineraliseerd water. Vaak zijn isopropylalcohol en een beetje zuivere zeep ingrediënten.

Stofkap

Wanneer de Okki Nokki niet gebruikt wordt wil je deze goed op kunnen bergen. Daarom zit er een afneembare stofkap bij. Deze is precies hoog genoeg om de arm en de schroefklem op hun plek te laten zitten. Ook het kleine plateau en met enig gefröbel het netsnoer kun je onder de kap kwijt. De stofkap zelf is wat dunner dan een gebruikelijke stofkap van een draaitafel en heeft twee uitsparingen die als handgrepen fungeren. Bovenop is een sierlijke plakker aangebracht met het opschrift Okki Nokki. De kap wordt op zijn plaats gehouden door vier minuscule nokjes die niet deugen. Niet deugen omdat de eerste keer dat ik de One wilde opbergen de kap eraf viel met een dikke kras en een barstje in de kap tot gevolg. Ik zal u de krachtterm die me toen ontschoot besparen. Waarschijnlijk ga ik een paar stukjes rubberen strip langs de randen plakken om de stofkap op zijn plek te houden.  

Conclusie: Een armlengte voor op de concurrentie.

In zijn prijssegment heeft de Okki Nokki One onder meer concurrentie van de merken Pro-Ject en Watson’s. Naar mijn mening is het grootste voordeel van de One de universele afzuigarm. Deze is geschikt voor single’s, ep’s en lp’s. Door middel van een hendeltje is de zuigmond aan te passen aan het plaatformaat. Bij de concurrentie en de eerdere versies van de Okki Nokki moeten er armen voor single’s en ep’s apart bij gekocht worden. Met name een single arm voor een Pro-Ject is stevig geprijsd. Nog een verbetering is de afdekkap voor labels en een speciaal klein plateau voor singles en ep’s. Dit scheelt een hoop geknoei: geen vloeistof meer op de overstekende delen van het lp plateau. De plateau’s zitten (te) stevig vast op de as en zijn met enige kracht te verwisselen. De stofkap is standaard: bij de vorige versie moest die nog apart worden aangeschaft en dat kostte ettelijke tientjes. Als er niets gedaan wordt aan die nokjes om de kap op zijn plek te houden zal er overigens wel vraag zijn naar vervangende stofkappen…  Een platenborstel, single adapter en een flesje geconcentreerde vloeistof maken het accessoirepakket meer dan compleet. De laatste troef is het geluid van de motor: dat is een stuk zachter dan bij de vorige versies en concurrent Watson’s. De Pro-Ject en andere apparaten heb ik niet gehoord. Bij mijn weten is de Okki Nokki momenteel de meest complete en waarschijnlijk ook de minst luidruchtige platenwasmachine in zijn prijsklasse.

Prijs: €499,00  En… hij is er ook in het wit. 

 

X