unique radio

Nostalgie

Zoals veel Nederlanders van rond de 50 ben ik opgegroeid in een huis waar het merk Philips goed vertegenwoordigd was. De beste herinneringen heb ik aan de draaitafel die in de huiskamer stond: de bekende Philips 212. Zelf ben ik begonnen met een cassetterecorder, eveneens van Philips overigens. In de huiskamer nam ik overal en nergens geleende platen op met de Philips 212. De bekende drie groen verlichte tiptoetsen staan dus in mijn geheugen gegrift. Ik vond het dan ook erg jammer dat mijn vader deze draaitafel eind jaren ’80 verruilde voor een JVC die stukken minder goed klonk. Onlangs kon ik van een vriend een Philips 212 overnemen die ik heb laten restaureren door specialist Huub Boel in Zutphen.

Geschiedenis

Eind jaren ’60 introduceerde Philips het begrip High Fidelity, afgekort HiFi. Dit betekent hoge natuurgetrouwheid. Vanaf die tijd werd de stereoset gemeengoed. Bronnen waren de radio, de grammofoonplaat en de geluidsband. Vooral de eerste twee werden veel gebruikt. Zelf opnamen maken werd begin jaren ’70 populair toen de cassettedecks betaalbaar werden. In 1972 introduceerde Philips de 22GA212 draaitafel. Dit werd, samen met de versies met andere merknamen zoals Aristona, Erres en Siera, een grote hit. Dit blijkt uit het feit dat deze draaitafel nog steeds tweedehands veel aangeboden wordt. Er zijn er dus destijds veel verkocht. De 22GA212, kortweg 212, kostte in 1972 inclusief element en naald 499 gulden. Dit komt, qua koopkracht, anno 2021 neer op zo’n 1010 euro. Geluidsapparatuur was in de vroege jaren ’70 nog erg duur. De 212 is gemaakt van 1972 tot 1976 toen de opvolger 312 uitkwam. De 212 wordt beschouwd als een van de beste en mooiste draaitafels die Philips heeft gemaakt. Tegenwoordig is hij vooral vanwege het stijlvolle uiterlijk met de verlichte tiptoetsen gewild bij verzamelaars van vintage stereoapparatuur en liefhebbers van een retro interieur. De kwaliteit is ruim voldoende om mee te komen met de eisen van de 21e eeuw. 

Vormgeving en bediening

Naast de verlichte tiptoetsen om het toerental te kiezen en het draaiplateau te stoppen, is de 212 herkenbaar aan de zeer soepele vering. Arm en draaiplateau zijn samen gemonteerd in een verend subchassis. Hierdoor heeft de 212 weinig last van trillingen van buitenaf. De behuizing is van metaal met een houten plint. De stofkap heeft een mooie rooktint en wordt omhoog gehouden door een pootje dat uitklapt zodra de kap geopend wordt. Dit pootje is zeer karakteristiek voor de 212. Helaas is dit weggelaten bij de latere series (vanaf 1974) toen er verende scharnieren werden toegepast. Gelijktijdig werd het afneembare netsnoer vervangen door een vast snoer. Een ander mooi detail is de grote metalen stroboscoopring die in de op het plateau gelijmde rubberen mat verzonken ligt. De toerentallen kunnen met deze stroboscoopring en twee draaiknoppen rechts naast de arm afgesteld worden. Hier rechts is ook de draaiknop om de antiskating in te stellen te vinden. De hydraulische armlift kan met een knop rechtsvoor bediend worden. Bij veel draaitafels zit deze om technische reden achteraan bij het draaipunt van de arm. Bij de 212 is duidelijk gekozen voor het gemak: een makkelijk te bereiken armlift en aan het einde van de plaat wordt de motor automatisch stop gezet. Er is de nodige elektronica toegepast in de 212 om de motor en de automatische afslag aan te sturen. Daarom heeft de 212 in tegenstelling tot veel andere platenspelers een aan/uit schakelaar. Deze is linksvoor is geplaatst naast de merknaam en het logo. Tevens staat hier trots het opschrift “Made in Holland”.

Aankoop en restauratie

De 212 of een van de versies onder een andere merknaam onder de vlag van Philips is gemakkelijk te vinden op Marktplaats, in de kringloopwinkel of op een rommelmarkt. Verwacht niet dat je deze direct aan kunt sluiten op elke versterker. De signaalkabel heeft een DIN stekker en er zal dus meestal een verloopstekker gebruikt moeten worden. Beter is de signaalkabel te vervangen door een modernere kabel met tulpstekkers. Mijn exemplaar had de nodige gebreken. Allereerst was de snaar vergaan tot een dropachtige drab die op het chassis lag. Het is een tijdrovend en secuur klusje om deze vieze drab te verwijderen. Er mag niets van deze drab achterblijven; vooral niet op de aandrijfpoelie en het subplateau. In de 212 zitten vier lampjes: drie voor de tiptoetsen en een voor de fotocel van de automatische stopfunctie. Deze lijken op fietslampjes en zijn nog weleens kapot. Voor een correcte werking zijn deze onmisbaar en moeten vervangen worden door lampjes van goede kwaliteit. Vrijwel altijd moeten het motorlager en het aslager gesmeerd worden. Op de printplaat zijn vaak gebreken zoals een kapotte condensator te vinden. Berucht is ook de aan/uit schakelaar die vaak kapot is; de mijne is echter nog intact. Ook de kap moest schoongemaakt en gepolijst worden. Mijn 212 is niet altijd even respectvol behandeld getuige de lelijke kras net boven de merknaam. Alles is nagekeken en waar nodig gerepareerd of vervangen door restaurateur Huub Boel uit Zutphen. Hij heeft veel ervaring met de 212 en was alle gebreken al wel eens tegengekomen. Het resultaat mag er wezen: een bijzonder mooie draaitafel die zonder problemen aangesloten kan worden op een moderne versterker. De kwaliteit is ruimschoots voldoende voor de eisen van vandaag de dag en ronduit verbazingwekkend voor een draaitafel van bijna 50 jaar oud. Logisch dat de 212 nog altijd zo gewild is.

Luisteren

De 212 heb ik beluisterd met de volgende apparatuur: als phonotrap/hoofdtelefoonversterker de veelzijdige ADL GT40 en mijn vertrouwde Meze 99 Classics hoofdtelefoon. Het element is origineel: De GP400 met de sferische naald zoals deze standaard in de 212 werd gemonteerd. Of de naald de originele is, is niet te achterhalen. Ik ben aangenaam verrast door de goede kwaliteit van de 212. Uiteraard kan het beter maar deze platenspeler van bijna 50 jaar oud kan zich prima meten met veel hedendaagse instappers en modellen daar direct boven. De gebruikte randapparatuur in deze opstelling is van hoge kwaliteit en de 212 is hier de zwakste schakel. Wanneer ik de motor aanzet met de naald nog in de groef is de motor goed te horen op hoog volume. Dit brommende geluid is echter nauwelijks te horen wanneer er een plaat afgespeeld wordt. Het geluid is duidelijk dunner dan ik gewend ben van mijn platenspelers met MC elementen van Hana en Benz-Micro. Het klinkt wat scheller en er is minder bas. Hoewel het allemaal veel beter kan, is het geluid ruimschoots voldoende om echt te genieten van je platencollectie. De bediening is zeer comfortabel: de speler start redelijk snel op en het toerental is constant. De automatische stop aan het einde van de plaat is zeer prettig, de naald blijft wel in de groef staan maar daar is prima mee te leven. Wederom vind ik het weer jammer dat een van mijn twee veel modernere spelers in mijn set gewoon in de uitloopgroef blijft draaien. Dankzij de zachte vering hoor ik niks wanneer ik de tafel aanstoot of wanneer ik erop klop. De naald blijft keurig in de groef.  Dit is een prima speler!

Conclusie

De 212 is een goede keuze voor wie van vintage looks houdt en ook een goede geluidskwaliteit wil. Ik bezit een aantal oude platen van mijn vader waarvan ik weet dat ze zeer vaak maar alleen op de 212 gedraaid zijn. Deze platen zijn in uitstekende staat en klinken ook zeer goed op mijn veel duurdere draaitafel. De geluidskwaliteit van de 212 is meer dan prima en mits goed afgesteld verslijt hij je platen niet sneller dan modernere spelers. Dit maakt de 212 zeer geschikt voor beginners en mensen met een krap budget. Meestal is restauratie wel nodig. Aan te raden is er een moderne signaalkabel aan te (laten) solderen, de snaar te vervangen en de naald te (laten) controleren. Het element is gemakkelijk te vervangen door duurdere Philips elementen uit die tijd of een modern mm element tot zo’n 200 euro. Op internet lees ik dat de installatie van een MC element afgeraden wordt vanwege de legering van het plateau. De 212 is een prima speler voor een tweede set of gewoon voor erbij. Soms is het gewoon handig om de zekerheid van een automatische afslag te hebben. Het leukste aan deze speler is de mooie vormgeving met de tiptoetsen die hem tot een echt stijlicoon maken. Dit kon weleens de oudste draaitafel zijn die nog vaak gebruikt wordt.  

 

Specificaties

Snelheden: 33 en 45RPM
Afmetingen: BxHxD: 39x14x34 cm
Gewicht: 7 kg

---