Iedere platenliefhebber heeft het wel eens meegemaakt: thuiskomen met een plaat die een hobbel blijkt te hebben wanneer je hem op je platenspeler legt. Op internet staan wat huis, tuin en keuken trucs zoals de plaat tussen twee glasplaten in de zon leggen. Er is zelfs een versie verkrijgbaar die je met plaat en al in de oven moet leggen. Ik wil toch liever geen vinyl in mijn oven verhitten, dat lijkt me een slechte combi met de pizza’s die er daarna in moeten. Ik was al een tijdje op de hoogte van het bestaan van een apparaat van het merk Furutech. Helaas is dit apparaat net als de meeste van hun producten astronomisch geprijsd. Onlangs ontdekte ik de Japanse firma ORB Co. Ltd. Zij hebben de Orb DF-01iA+ in hun programma. Het is even zoeken op het web maar er zijn een paar Nederlandse en Duitse firma’s die ‘m kunnen leveren. Uit pure nieuwsgierigheid en omdat het me een mooie aanvulling lijkt op mijn platenwasmachine, heb ik er maar een aangeschaft.
Uitpakken
De Orb is besteld bij een firma in Duitsland. Drie dagen na overschrijving van de pittige aanschafprijs wordt er een flinke doos bezorgd. Wanneer ik de doos open, blijkt er een tweede doos in te zitten die op de hoeken op zijn plaats gehouden wordt door schuimrubberen hoekstukken. Na opening van deze doos vind ik eerst een zwart papieren etui met daarin enkele witte adapterstukken. Deze adapterstukken zijn bedoeld voor platen die niet voorzien zijn van een zogeheten groove guard. Een groove guard is een opstaande rand die het opzetten van een plaat vergemakkelijkt. Verreweg de meeste platen zijn zo geperst en dus niet geheel vlak. De toevoeging + van DF-01iA+ geeft aan dat er adapterplaten voor vlakke platen meegeleverd zijn. Omdat ik ook voor het vlak maken van grammofoonplaten van alle markten thuis wil zijn, ben ik ondanks de meerprijs voor de “plus” variant gegaan.
Uitproberen
Hoewel ik zelf ook een aantal platen bezit waar flinke golven in zitten, ben ik op zoek gegaan naar een extreem geval. De lokale platenhandelaar wilde er wel een beschikbaar stellen. Het is een lp van “The Grateful Dead”. Wanneer ik deze op mijn platenspeler leg, lijkt het wel een golfslagbad. Op het hoogste punt van de golf zit er bijna vijf millimeter tussen plateau en plaat. Na de summiere gebruiksaanwijzing aandachtig gelezen te hebben, plaats ik de lp in de machine. De lp heb ik vantevoren grondig gereinigd met mijn Okki Nokki platenwasmachine De Orb heeft een zware klep die met behulp een mechaniek op zo’n dertig graden open blijft staan. Dat is net genoeg om de plaat zorgvuldig over de spindel te kunnen leggen. de verchroomde spindel is met zijn ronde bovenkant identiek aan die van de meeste platenspelers. Verdere gelijkenis met een platenspeler houdt hier op. Het principe van de Orb is gelijkmatige verwarming in combinatie met persen. Vandaar de zware klep. De verwarming heeft drie standen: low, medium en high. Omdat deze plaat erg gegolfd is, kies ik de hoogste stand. Het verwarmingsproces duurt op deze stand twee uur. Wanneer de fase van verwarming beëindigd is, klinken er keurig twee piepjes. Daarna wordt de plaat geleidelijk gekoeld tot dertig graden en is het proces klaar. Dit wordt aangegeven door drie piepjes terwijl de lampjes “heating” en “cooling” beurtelings knipperen. Het resultaat is bevredigend: de grove bochels zijn met zeker 85% gereduceerd. Absolute wonderen hoef je dus niet te verwachten maar het resultaat mag er zeker wezen. Deze plaat was dan ook extreem krom. Hij is nu echter ruimschoots recht genoeg om de verkoop in te gaan. Door naar de volgende plaat: een uit mijn eigen collectie. Deze plaat van Captain Beefheart heb ik enkele jaren geleden gekocht; er zit een gemene scherpe hobbel in. Hoewel de naald niet gelanceerd wordt, heeft hij er hoorbaar moeite mee in de groef te blijven. Duidelijk is te horen dat de naald telkens een klap krijgt wanneer deze de hobbel passeert. De plaat lijkt met het vuilwitte vinyl en het gele label een beetje op een gebakken ei. Na een sessie in de Orb is het eitje spiegelglad. Eindelijk kan ik deze lp zonder bijgeluiden draaien.
Zwaar apparaat
De Orb DF-01iA is een zwaar apparaat: elf kilo. Het is een netjes maar eenvoudig afgewerkt apparaat. Zowel de bodem als de deksel zijn zijdeglans zwart gespoten met een korrel erin. De binnenzijde bestaat uit twee zwart glazen platen met in het midden een glazen spindel waarop de plaat gecentreerd wordt. Omdat ik de plus versie heb, zit er een pakketje witte adapterplaten bij voor afwijkende platen zonder groove guard. Een echte energievreter is het niet: het opgegeven maximale stroomverbruik is 200 Watt. Met zijn breedte van 47 centimeter, diepte van 49 centimeter en hoogte van bijna 10 centimeter is het een uit de kluiten gewassen apparaat. De klep gaat zonder speling open en voel zeer solide aan. Zowel onder de bodem als op de deksel zijn twee verstevigingsribben aangebracht; blijkbaar om de stijfheid te vergroten. De bediening is simpel hoewel de gebruiksaanwijzing geraadpleegd moet worden ervoor. Naast de powerschakelaar links is er slechts een andere knop. Deze knop zit rechts en daarmee moeten de temperatuur en de tijdsduur ingesteld worden. Het verloop van het proces wordt met in totaal zeven blauwe led lichtjes aangegeven. Een lcd display was hier praktischer geweest en had er kijkende naar de stevige aanschafprijs wel af gekund mijns inziens. Behalve lp’s kan de Orb ook overweg met ep’s en singles. Picture discs, flexidiscs en 78 toeren platen kunnen er niet in.
Conclusie
De Orb doet wat ie moet doen: kromme platen recht buigen zonder de muziek die er op staat negatief te beïnvloeden. Verwacht geen absolute wonderen: extreem kromme platen werden bij mij niet helemaal loodrecht. Wel ruimschoots recht genoeg om acceptabel te zijn. Met kleinere oneffenheden werkt het fantastisch. Voor een particulier is de forse aanschafprijs van 1500 euro echter nauwelijks te rechtvaardigen. Tenzij je zo gek bent als ik en ook het lef hebt anderen die van het apparaat gebruik willen maken om een kleine vergoeding te vragen. Zo zijn er enkele archiefinstellingen en platenwinkels die er een hebben. Die vragen een vergoeding om je platen recht te maken op hun Orb. Hoewel de Orb zijn werk fantastisch doet zie ik enkele verbeterpunten. Ten eerste de gebruiksaanwijzing: die is onduidelijk en erg summier. Ten tweede zou een display in plaats van al die led lichtjes het bedieningsgemak zeer ten goede komen. Als laatste zouden een paar voetjes op de achterzijde handig zijn om de Orb verticaal op te kunnen bergen. Al met al een duur maar zeer handig apparaat dat zeer effectief is.
Very good test. I bought the ORB here: https://www.recordcase.de/orb/
That is where I bought it too…